ADHD, inaczej znane jako zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to naruszenie neurobiologiczne pierwszego rzędu, które powoduje zakłócenia w każdym obszarze życia jednostki. W artykule omówimy dokładnie, czym jest ta choroba, jak rozpoznać jej objawy oraz jakie są możliwe metody leczenia i radzenia sobie z nią.
ADHD – czym jest ta choroba?
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) został zaklasyfikowany przez Światową Organizację Zdrowia jako choroba neurologiczna. Często diagnozowana jest u dzieci, ale może towarzyszyć osobie przez całe życie i wpływać na jej jakość życia w różnych obszarach, takich jak praca, nauka czy relacje interpersonalne. Szacuje się, że ADHD dotyka około 5-7% dzieci na świecie.
Na ADHD składają się trzy główne składniki: nadpobudliwość ruchowa, impulsywność i problemy z koncentracją uwagi. Co ważne, nie w każdym przypadku ADHD objawia się wszystkimi tymi czynnikami – u niektórych osób mogą występować jedynie problemy z koncentracją, podczas gdy u innych dominować mogą impulsywność i hiperaktywność.
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, jakie są przyczyny ADHD. Wiadomo jednak, że ma ono podłoże neurobiologiczne – w mózgu osób z tym zaburzeniem obserwuje się pewne nieprawidłowości. Czynnikiem ryzyka mogą być też niektóre zdarzenia ciążowe i okołoporodowe, takie jak palenie tytoniu czy spożywanie alkoholu przez matkę w czasie ciąży. Przypuszcza się również, że geny mogą odgrywać istotną rolę w rozwoju ADHD – choroba ta często występuje u kilku członków tej samej rodziny.
Objawy ADHD u dzieci
Objawy ADHD mogą się różnić w zależności od wieku dziecka i jego indywidualnych cech. Najczęściej zaczynają się one pojawiać już w wieku przedszkolnym, chociaż nie zawsze są wtedy przez dorosłych prawidłowo rozpoznawane. Objawy mogą być przez dłuższy czas mylone z dziecięcą „psotliwością” lub nadmierną aktywnością, co często utrudnia postawienie diagnozy.
W przypadku ADHD u dzieci często występuje nadpobudliwość psychoruchowa. Dziecko może mieć problem z siedzeniem w miejscu, często wstaje, biega, ma trudności z skoncentrowaniem uwagi na jednym zadaniu. Zdarza się, że są one przez otoczenie postrzegane jako „nieznośne” lub „nieposłuszne”.
Drugim kluczowym objawem ADHD jest impulsywność. Dzieci z tym zaburzeniem często mają trudności z oczekiwaniem na swoją kolej, mogą działać bez zastanowienia, zanim zdążą przemyśleć konsekwencje. To prowadzi do problemów w szkole i w relacjach interpersonalnych.
Kłopoty z koncentracją uwagi to kolejny symptom ADHD. Dzieci cierpiące na to zaburzenie mogą mieć trudności ze skupieniem się na jednym zadaniu, łatwo się rozpraszają, nie mogą dokończyć rozpoczętego zadania. Te problemy odbijają się na ich wynikach szkolnych i mogą prowadzić do frustracji i obniżonego poczucia własnej wartości.
Leczenie ADHD – jak sobie z nią radzić?
Leczenie ADHD powinno być przeprowadzane przez specjalistów i zawsze powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta. W leczeniu ADHD stosuje się zarówno metody farmakologiczne, jak i psychoterapeutyczne.
Podstawą farmakologicznego leczenia ADHD są substancje działające na układ dopaminergiczny – czyli ten obszar mózgu, w którym obserwuje się nieprawidłowości u osób z ADHD. Stosuje się leki, które zwiększają stężenie dopaminy w mózgu, co pomaga w lepszej kontroli impulsów i skupieniu uwagi. Przykładem mogą być leki zawierające metylfenidat.
Leczenie farmakologiczne powinno być zawsze połączone z terapią psychologiczną. Psychoterapia pozwala nauczyć się lepszej kontroli nad swoim zachowaniem, pomaga w radzeniu sobie z frustracją i poprawia zdolności interpersonalne. Ważna jest również edukacja pacjenta i jego rodziny na temat ADHD – zrozumienie, co to jest choroba i jak można sobie z nią radzić, stanowi kluczowy element procesu terapeutycznego.
Na koniec warto podkreślić, że ADHD to nie wyrok. Mimo iż jest to zaburzenie, które na stałe wpływa na funkcjonowanie osoby, z odpowiednim wsparciem medycznym i psychologicznym, osoby z ADHD mogą prowadzić satysfakcjonujące i pełne życie. Stosowanie różnych technik zarządzania stresem, regularne ćwiczenia fizyczne, zdrowa dieta i odpowiedni sen mogą również przyczynić się do poprawy funkcjonowania osób z ADHD.
Treści prezentowane na stronie mają na celu poprawę komunikacji między Użytkownikiem a jego lekarzem i nie powinny zastępować tej relacji. Nasza strona służy jedynie celom informacyjno-edukacyjnym. Przed podjęciem jakichkolwiek działań na podstawie zawartych tu informacji, zwłaszcza w dziedzinie medycyny lub innych dziedzin specjalistycznych, konieczna jest obowiązkowa konsultacja z lekarzem.
